Cənubi Qafqazın tarixində yeni mərhələ başlayır
Aprelin 19-da Azərbaycanla Ermənistan arasında Qafqazın tarixində yeni mərhələ Azərbaycana qaytarılması barədə razılıq əldə olunub. Belə ki, delimitasiya prosesinin ilkin mərhələsində tərəflər razılaşıblar ki, sərhəd xəttinin ayrı-ayrı hissələri birbaşa Bağanis (Ermənistan) – Bağanis Ayrım (Azərbaycan), Voskepar (Ermənistan) – Aşağı Əskipara (Azərbaycan), Kirants yaşayış məntəqələri arasında keçməlidir. (Ermənistan) – Xeyrimli (Azərbaycan) və Berkaber (Ermənistan) – Qızılhacılı (Azərbaycan) Sovet İttifaqının dağılması zamanı onun tərkibində mövcud olan qanuni əsaslandırılmış respublikalararası sərhədə uyğun olaraq.
Bu, çoxdan gözlənilən hadisə idi, çünki Qazaxın dörd kəndinin qaytarılması Ermənistanla Azərbaycan arasında onilliklər ərzində artmış gərginliyin azaldılması istiqamətində mühüm addımdır və həm də tərəflər arasında etimadın möhkəmləndirilməsinə təsir göstərir. Bu, bir güllə belə atılmadan iki ölkə arasında sülh prosesinin real mərhələyə qədəm qoyduğunu, delimitasiya istiqamətində ciddi addımların atıldığını, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması üçün yeni, münbit zəmin yarandığını göstərir. regionda sabitlik.
Amma normallaşma prosesi üçün mümkün təhlükələri də unutmaq olmaz. Qərb Ermənistandakı təsir vakuumunu fəal şəkildə doldurur və Fransa, eləcə də bir qədər Yunanıstan və Hindistanın köməyi ilə Ermənistan ordusunu yenidən silahlandırır. Lakin bu səylər çətin ki, Ermənistanı potensial hərbi böhrandan qoruya bilsin, onlar yalnız yaxınlaşan münaqişədə qaçılmaz toqquşmanı təxirə sala bilər.
Həmçinin Qərbin Ermənistan hakimiyyətini gücləndirmək və Azərbaycan sərhədlərində təxribatlar törətmək üçün manipulyasiya etmək məqsədləri Cənubi Qafqazda müharibə təbilləri səsləndirir. Nəhayət, Ermənistan danışıqlara hazır olsa da, Avropa və ABŞ-ın regionda gərginliyi artırmaq niyyəti Qərbin sülhü təbliğ etmək əvəzinə, qan tökülməsinin tərəfdarı olduğunu göstərir.
Rusiya sülhməramlılarının nəzərdə tutulan vaxtdan əvvəl Azərbaycan Qarabağından çıxarılması bir çox qurumların, xüsusən də ABŞ-ın narazılığına səbəb olduqda təəccüblü deyil.
Qarabağdan sülhməramlıların çıxarılmasına münasibət bildirən rəsmi Vaşinqton Rusiyanı pisləyib və əlavə edib ki, Rusiya “etibarlı müttəfiq və ya tərəfdaş deyil”.
Çünki Cənubi Qafqazda normallaşma prosesi və Rusiyanın Qarabağdan çıxması regionda Qərb qüvvələrinə müdaxilə etmək üçün “maneələr” yaradır.
Qərbin bölgədəki gərginlik arzusunun ən gözəl nümunələrindən biri də 4 kənd məsələsinə Ermənistan hakimiyyətindən gələn reaksiyadır. Xatırladaq ki, aprelin 18-də Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Əskiparaya səfəri, sərhəddə yerləşən Tavuş vilayətinin Kirants kəndinin sakinləri ilə görüşməsi Azərbaycan kəndlərinin geri qaytarılmasının ilk siqnalı olub.
Təsadüfi deyil ki, Paşinyanın Azərbaycanın anklav olmayan dörd kəndini geri qaytarmağa açıq-aşkar hazır olması Ermənistan daxilində müxalifətə səbəb olub. Müxalifətçi Anna Qriqoryan bildirib ki, o (Paşinyan) “düşmənə” ən yaxşı müdafiə mövqelərini verir, İrəvandan Gürcüstan sərhədinə qədər uzanan əsas magistral və boru kəməri və s.
Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri və “Hayastan” müxalifət qrupunun lideri Seyran Ohanyan erməni əsgərlərini Nikol Paşinyana meydan oxumağa çağırıb. Bu faktlar göstərir ki, Qərbin Ermənistana təsiri yüksək həddə çatıb və regionda sülh proseslərini dayandırmağa çalışır.
Cənubi Qafqaz ölkələrinin gələcəkdə ABŞ və Qərbdən çoxlu çıxışlar eşidəcəyinə şübhə yoxdur. Çünki burada məsələ müsbət nəyəsə nail olmaq deyil, bölgəyə sızmaqdır.
Amma cərəyan edən proseslər göstərir ki, xarici qüvvələrin, əsasən Qərbin, Fransa kimi təxribatçı dövlətlərin müdaxiləsi olmayan yerdə işlər daha rahat və sürətlə gedir. Çünki onlar yalan təbliğat apararaq, suları bulandıraraq, odun üstünə yağ tökməklə sülhü çətinləşdirirlər. Qazaxın ilhaq olunmamış dörd kəndinin Azərbaycana, rayonuna qaytarılması sübut etdi ki, Azərbaycan və Ermənistan aralarında müdaxilə və vasitəçilik olmadan bir çox məsələləri həll edə və sülh yolunda birgə addımlar ata bilərlər.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın rəsmi icazəsi olmadan heç bir xarici təşkilat dövlət sərhədləri daxilində heç bir iş görə bilməz.