Azərbaycan Avropanın Çin bazarına çıxışı baxımından Orta Dəhlizin əhəmiyyətli seqmenti kimi

Azərbaycan Avropanın Çin bazarına çıxışı baxımından Orta Dəhlizin əhəmiyyətli seqmenti kimi

Çin-Azərbaycan iqtisadi əməkdaşlığı son illərdə ticarət, investisiya, infrastruktur layihələri və enerji əməkdaşlığı kimi müxtəlif aspektlərə diqqət yetirməklə inkişaf edir. İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələr qarşılıqlı etimad və dostluq xarakteri daşıyır, hər iki tərəf əməkdaşlığı yeni səviyyəyə qaldırmaq əzmindədir.

Ticarət 2022-ci ildə 2,2 milyard dollara çatan ticarət dövriyyəsi ilə Avropanın Çin bazarına əməkdaşlığının mühüm aspekti olub. Bundan başqa, Azərbaycanın Çinə ixracında son dövrlərdə artım müşahidə olunub ki, bu da ticarət əlaqələrinin inkişafı üçün gələcək potensialdan xəbər verir. İnvestisiya həm də əməkdaşlığın əsas istiqaməti olub, Çin şirkətləri tərəfindən Azərbaycana 1 milyard dollara qədər sərmayə qoyulub və Azərbaycan da Çin qiymətli kağızlarına 1,7 milyard dollar sərmayə qoyub.

Martın 28-də Çin televiziyasına müsahibəsində Azərbaycan Prezidenti Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev də məsələyə toxunub. O, Çin-Azərbaycan iqtisadi əlaqələrindən danışıb, Çin şirkətlərinin Azərbaycan iqtisadiyyatına verdiyi töhfələri vurğulayıb.

Məsələ ilə bağlı AZERNEWS- ə açıqlama verən “Belt and Road Consultant Pvt Limited” şirkətinin baş direktoru Məhəmməd Asif Nur qeyd edib ki, sayı 120-yə yaxın olan Çin şirkətləri Azərbaycan iqtisadiyyatının müxtəlif sahələrində fəal iştirak edir, onun şaxələndirilməsinə və inkişafına öz töhfələrini verirlər. Onun sözlərinə görə, infrastruktur layihələri Çindən böyük sərmayələr alıb, əlaqəni gücləndirir və ticarət yollarını asanlaşdırır. Azərbaycanın Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankına üzv olması bütün ölkə üzrə iqtisadi layihələrə əhəmiyyətli investisiyalar yatırmaqla infrastrukturun inkişafına daha da təkan verib.

“Enerji sahəsində əməkdaşlıq strateji prioritet olaraq qalır, Azərbaycan əsas diqqəti bərpa olunan enerji layihələrinə, o cümlədən daxili istehlak və ixrac üçün külək və günəş enerjisi istehsal güclərinə yönəldir. Bundan başqa, Azərbaycan milli inkişaf məqsədlərinə nail olmaq üçün Çin təcrübəsindən və texnologiyasından istifadə edərək yaşıl inkişaf və rəqəmsal transformasiyaya can atmasında Çinə mühüm müttəfiq kimi baxır. Çinin Kəmər və Yol Təşəbbüsü (BRI) çərçivəsində Orta Dəhliz təşəbbüsü iqtisadi tərəfdaşlığı daha da gücləndirərək, infrastrukturun inkişafında genişləndirilmiş əlaqə və əməkdaşlıq imkanlarını təqdim edir.

İki ölkə arasında müzakirələr həmçinin enerji saxlama sistemləri, yaşıl hidrogen istehsalı və ixracı sahəsində əməkdaşlığı araşdırıb və davamlı enerji həllərinə sadiqliyi nümayiş etdirib. Ümumilikdə, Çin-Azərbaycan iqtisadi əməkdaşlığı ümumi maraqlar və qarşılıqlı fayda əsasında bir çox sektorlar üzrə uğur qazanmağa davam edir və gələcəkdə gələcək əməkdaşlıq və inkişaf üçün zəmin yaradır”, – deyə Asif Nur bildirib.

O, Çin şirkətlərinin investisiyalar, ticarət, infrastruktur layihələri, enerji sahəsində əməkdaşlıq vasitəsilə Azərbaycan iqtisadiyyatına mühüm töhfələr verdiyini diqqətə çatdırıb. 2022-ci ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard dollara çatıb, Çinin Cənubi Qafqaz ölkələri ilə ticarət portfelinin 47-48%-i Azərbaycanın payına düşüb. O, Çin şirkətlərinin Azərbaycana 1 milyard dollara qədər sərmayə qoyduğunu və Azərbaycan iqtisadiyyatının müxtəlif sahələrində təmsil olunduğunu vurğulayıb. Çin Azərbaycanda bir sıra infrastruktur layihələrinə sərmayə qoyub.

“Azərbaycan daxili istehlak və ixrac məqsədləri üçün külək və günəş enerjisi istehsal güclərinə diqqət yetirməklə bərpa olunan enerji layihələrini inkişaf etdirir. Çin enerji saxlama sistemləri və yaşıl hidrogen istehsalı və ixracı üzrə əməkdaşlıqda maraqlı olduğunu bildirib. Azərbaycan Çin şirkətlərini və investisiya fondlarını özünün sənaye parklarına investisiya qoymağa dəvət edib. Bu töhfələr Azərbaycanın iqtisadi inkişafına təkan verməkdə və iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynamışdır.

Çin şirkətləri sənayeləri enerjidən kənarda şaxələndirmək, rəqəmsal transformasiyanı dəstəkləmək üçün texnologiya və təcrübə ötürmək, iki ölkə arasında ticarət və investisiyaları artırmaq, yaşıl inkişaf və davamlılıq təşəbbüslərini təşviq etməklə Azərbaycan iqtisadiyyatına əhəmiyyətli töhfə verir. Onların iştirakı müxtəlif sektorları əhatə edir, iqtisadi modernləşməni asanlaşdırır və Çin və Azərbaycan arasında daha sıx iqtisadi əlaqələri gücləndirir və nəticədə qarşılıqlı rifah və inkişafa töhfə verir”, – ekspert bildirib.

O, həmçinin əlavə edib ki, Çin enerji saxlama sistemləri, yaşıl hidrogen istehsalı və ixracı üzrə əməkdaşlığa maraq göstərib ki, bu da Azərbaycanda bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadəni daha da genişləndirə bilər. İki ölkə, həmçinin bərpa olunan enerjidən istifadəni təşviq edəcəyi və bu sahədə özəl sektorun iştirakını dəstəkləyəcəyi gözlənilən dəniz külək enerjisi ehtiyatlarının inkişafı məsələsini də müzakirə edib. Asif Nur Azərbaycan-Çin iqtisadi əməkdaşlığının məqalələrdə qeyd olunan bir neçə əsas amil əsasında gələcək inkişaf üçün mühüm potensiala malik olduğunu vurğulayıb. Hər iki ölkə tarixi dostluq və qarşılıqlı hörməti vurğulayaraq, Azərbaycanın Çin ilə strateji əməkdaşlığın və tərəfdaşlığın inkişafına üstünlük verdiyini vurğulayıb.

“Bu öhdəlik Azərbaycanın “Bir Kəmər və Yol Təşəbbüsü” (BRI) kimi təşəbbüslərdə, xüsusən də Çin, Mərkəzi Asiya və Avropa arasında əlaqəni gücləndirmək məqsədi daşıyan, ticarət və investisiya imkanları təqdim edən Orta Dəhliz kimi layihələr vasitəsilə iştirakı ilə vurğulanır. Bundan əlavə, Azərbaycan yaşıl inkişaf və rəqəmsal transformasiyanı milli prioritetlər, Çinin təcrübəsi və texnoloji tərəqqilərinin əhəmiyyətli töhfə verə biləcəyi sahələr kimi müəyyən edib. İki ölkə arasında ticarət əlaqələri sabit artım müşahidə etsə də, xüsusilə iqtisadi fəaliyyətlərin şaxələndirilməsi və işgüzar əməkdaşlığın artırılması üçün daha da genişlənmək üçün istifadə edilməmiş potensial qalmaqdadır.

Bundan başqa, Azərbaycanın COP29-a sədrliyi iki ölkə arasında iqlim dəyişikliyi təşəbbüsləri, iqtisadi əlaqələrin daha da gücləndirilməsi və innovasiyaların təşviqi üzrə əməkdaşlıq imkanı təqdim edir. Bütövlükdə, Azərbaycan-Çin iqtisadi əməkdaşlığı gələcək illərdə ümumi maraqlar, strateji prioritetlər və müxtəlif sektorlar üzrə birgə səylər əsasında dərinləşəcək və nəticədə qarşılıqlı rifaha və ikitərəfli münasibətlərin möhkəmlənməsinə töhfə verəcək. Bundan əlavə, Azərbaycan strateji cəhətdən özünü Avropa və Asiya arasında yüklərin daşınması üçün trans-Rusiya keçidinə alternativ olaraq cəlbedicilik qazanan Orta Dəhlizdə əsas oyunçu kimi yerləşdirib. Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti və digər infrastruktur layihələri yüklərin daşınması üçün səmərəli marşrutlar təklif edən hərtərəfli şəbəkə təşkil edir.

İki ölkə arasında işgüzar tərəfdaşlıq potensialı daha yüksəkdir, Azərbaycan daha çox Çin şirkətinin ölkədə bərpa olunan enerji üçün istehsal xətləri qurmasını gözləyir. Çinlə əlaqələrin inkişafı Azərbaycan üçün əsas prioritet olub, çünki ölkə Çini yaxşı dost və tərəfdaş kimi görür”, – deyə Asif Nur yekunlaşdırıb.

Similar Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *